گاز خوردن ماشین آن هم در ماشین های ایرانی موضوع و مشکلی آشنا و کاملا قابل لمس است که هر کسی که یکی از خودروهای ساخت داخل را داشته باشد، بی تردید حداقل یک بار با این مشکل روبه رو شده است. اینکه کیفیت خودروهای ساخت داخل از هر جهت که نگاه کنیم، چنگی به دل نمی زند، موضوع تازه و ناآشنایی نیست. گرچه گاهی می توانیم در پاره ای از خصوصیات این خودرو ها استثنائاتی قائل شویم و کیفیت مطلوب آنها را تایید کنیم، اما متاسفانه در نگاه کلی هیچ یک از خودرو های داخلی، خصوصا خودروهایی که متداولتر هستند و قشر بیشتری از افراد جامعه از آن استفاده می کنند، کیفیت استاندارد و قابل قبول را ندارند. از همین جهت وقتی می گوییم گاز خوردن ماشین یکی از مشکلات خودروهای داخلی است، به هیچ وجه اغراق نکرده ایم، زیرا اگر بخواهیم لیستی از مشکلات و اختلالات خودرو های داخلی را شرح دهیم، سیاه ای شرمآور می شود که این سوال بزرگ را در ذهن ایجاد می کند که با این همه بی کیفیتی، تولید چرا؟ یکی از دلایلی که باید برای رفع گاز خوردن بی دلیل خودرو اقدام کنید تاثیر این مشکل روی افت قیمت خودرو و ضرر شما در فروش است.
بگذریم و برویم بر سر موضوع اصلی که همان گاز خوردن ماشین است. برای این مشکل دلایل بسیار زیادی تراشیده می شود. رفع این مشکل گاهی ساده است؛ تا جایی که خود راننده می تواند آن را شناسایی و رفع کند، اما در اکثر مواقع این مشکل ریشه در اختلالات نسبتا سنگینی دارد که خیلی راحت و بی دردسر رفع نخواهد شد. به تعبیری حتما باید به تعمیرگاه مراجعه شود و پس از بررسی تمام قسمت های مشکوک در این اختلال، علت را پیدا کرد و نسبت به رفع آن اقدامات لازم را انجام داد.
باید بدانید که گاز خوردن بیدلیل ماشین و به دنبال آن بالا رفتن دور موتور میتواند ناشی از چندین مورد نقص فنی در خودرو باشد. هریک از این نقص های فنی دارای راهکار هایی هستند که در ادامه درباره همه آنها شرح خواهیم داد. اگر خودروی شما به دلیل صدای زیاد اگزوز توسط پلیس توقیف شد باید هرچه زودتر اقدام به ترخیص خودرو از پارکینگ و رفع این مشکل کنید.
بررسی تجربیات در مورد گاز خوردن ماشین
اگر از رانندگانی که کمی از مسائل فنی سر در می آورند، بپرسید که علت گاز خوردن ماشین چه نواقصی می تواند باشد، به دلیل اینکه در هر اختلال ماشین تیزبین هستند و از کنار این اختلالات بی تفاوت نمی گذرند، می توانند توضیحات جالبی بدهند که نشان از تجربه بالای آنها در مسائل فنی و شناسایی مشکلات فنی است؛ خرابی سنسور اکسیژن، خرابی سنسور دور موتور، یا در صورت دوگانهسوز بودن خودرو خرابی قطعات گازسوز مثلا منیفولد و … از جمله قطعاتی هستند که این دسته از رانندگان نسبتا متخصص به آن اشاره می کنند. حتی تجربه ثابت کرده است که دستگاه دیاگ در پیدا کردن علت گاز خوردن ماشین کمک کننده و کار راه انداز است. در کنار همه این دلایل و اختلالات دلایل دیگری نیز برای گاز خوردن ماشین مطرح هستند که در ادامه برای شما بیشتر شرح خواهیم داد.
اساسا گاز خوردن ماشین به چه معنا است؟
راننده ای که تجربه کافی در مورد گاز خوردن ماشین نداشته باشد، حتما این سوال را می پرسد؛ برای توضیح باید بگوییم که وقتی خودرو شتاب همیشگی را ندارد و با هر چه قدر فشار دادن پدال گاز، خودرو شتاب نمی گیرد و راه نمی رود، به این معنی است که خودرو گاز می خورد. اساسا تشخیص این حالت خیلی سخت نیست، زیرا به هر حال راننده در شرایط عادی با شتاب خودرو و قدرت خودروی خود به خوبی آشنا است، بنابراین زمانی که هر چه قدر پدال گاز را فشار داده می شود، اما خودرو شتاب همیشگی را نمی گیرد و مثل همیشه راه نمی رود و حرکت نمی کند، مشخص است که مشکلی در کار است که منجر به گاز خوردن ماشین شده است. این مشکل خصوصا برای رانندگانی که به تند راندن ماشین عادت دارند، بیشتر ملموس است و راحت تر شناسایی می شود. گرچه هرگز توصیه نمی شود که با سرعت غیر مجاز و بالا رانندگی کنیم، ولی برای اطمینان از وجود داشتن چنین مشکلی می توانیم در جایی خلوت و بی خطر با سرعت بالا ماشین را برانیم تا بتوانیم تشخیص دهیم که آیا ماشین گاز می خورد یا نه؟
کدام قطعات در مشکل گاز خوردن ماشین نقش دارند؟
· استپر موتور
· سنسور دریچه گاز (در صورت وجود)
· مپ سنسور (سنسور فشار هوای ورودی)
· ایراد در سیم گاز و پدال گاز و دریچه گاز
· سیستم ورودی هوا و منیفولد (نشتی هوا از هوزینگ دریچه گاز)
· سنسور دور موتور
· موتور ECU
· انژکتورها و غیره
· آبخوردگی سنسورها مثلا سنسور کیلومتر و در نتیجه نامنظم کار کردن و بهم ریختگی ECU
استپر موتور
خرابی و عملکرد ناقص و نادرست استپر موتور می تواند در گاز خوردن ماشین موثر باشد. استپر موتور قطعه ای است که در خودرو های انژکتوری با همکاری سایر قطعات ماشین از جمله شمع، کویل، سنسور اکسیژن، ترموستات و … عملکرد خودرو را تکمیل می کند. استپر موتور با نام لاتین idle air control valve یک نمونه از انبوه قطعات مهم در خودرو است که خرابی آن هم بر روی عملکرد موتور تاثیر منفی می گذارد و هم باعث افزایش آلایندگی خودرو می شود. استپر موتور یکی از قطعات اساسی مربوط به سیستم تولید گشتاور (موتور) است. این قطعه تحت فرمان یونیت موتور است و هر دستوری را که یونیت موتور صادر کند، اجرا می کند. یونیت موتور نیز با توجه به اطلاعاتی که از سنسورهای دیگر دریافت می کند، به استپر موتور فرمان می دهد. به عبارتی دیگر استپر موتور یک عملگر است. این قطعه با عملکرد صحیح خود میزان هوای ورودی به موتور در دور آرام را تنظیم می کند. دور آرام موتور زمانی است که پا را روی پدال گاز فشار نمی دهیم؛ اگر استپر موتور وظیفه خود را به درستی انجام ندهد، نه تنها در دور موتور پایین منجر به خاموش شدن خودرو می شود و احتمال وقوع حادثه را بالا می برد، بلکه در دور موتور بالا باعث گاز خوردن ماشین هم خواهد شد.
سنسور دریچه گاز
منظور از سنسور یک حسگر است. محل قرارگیری حسگر یا سنسور گاز روی دریچه گاز و نزدیک استپر است. سنسور دریچه گاز یکی از عوامل تنظیم پاشش سوخت انژکتورها است. یکی از وظایف سنسور دریچه گاز این است که E.C.U خودرو را از موقعیت دریچه گاز مطلع کند. با فشردن پدال گاز و تغییر مقاومت الکتریکی میزان ولتاژ ورودی به ECU تغییر می کند و ECU با ارسال سیگنال مناسب میزان باز و بسته بودن صفحه تراتل را مشخص می کند. بدیهی است که وقتی این قطعه ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با گاز دادن ماشین داشته باشد، خرابی آن بی تردید می تواند در گاز خوردن ماشین موثر باشد. بالا ماندن دور موتور در دور آرام، یکسان نبودن پدال گاز با دریچه و پشت آمپر، دیر پایین آمدن دور موتور و از دور آرام پایینتر نیامدن آن، نوسان در دورهای بالا به خاطر کثیفی و آب خوردگی از جمله دلایل خرابی این سنسور است. البته دلایل دیگری نیز مطرح است که از ذکر آنها فعلا پرهیز می کنیم تا موجب اطاله مطلب نشود.
مپ سنسور
سنسور مپ (Map Sensor) یا سنسور فشار مانیفولد هوا (Manifold Absolute Pressure Sensor) به طور مستقیم به ECU ماشین متصل می شود. این سنسور مسئول گزارش دهی به ECU در مورد میزان هوای مکش شده به ECU است. وقتی سنسور مپ از کار می افتد یا درست عمل نمی کند، خودرو از کار می افتد؛ زیرا این سنسور در مجرای ورودی هوا به موتور خودرو نصب می شود و با یک شلنگ به دریچه ورودی هوا در منیفولد هوا اتصال دارد. ECU با استفاده از اطلاعات دریافتی از سنسور مپ، میزان باز و بسته بودن دریچه هوا را کنترل می کند. مسلم است خرابی این قطعه در میزان باز و بسته بودن دریچه هوا تاثیر می گذارد و این تاثیر را در بخشی با اختلال گاز خوردن ماشین نشان می دهد. در واقع سنسور مپ (Map Sensor) یا سنسور فشار مانیفولد هوا (Manifold Absolute Pressure Sensor) در موتور های انژكتوری باعث می شود که هوای ورودی تنظیم موتور بهم نخورد.
سیم گاز و پدال گاز و دریچه گاز
1. سیم گاز
خرابی با بهتر بگوییم پارگی سیم گاز خودرو در خودرو هایی که سن بالاتری دارند، شایع تر است. وقتی سیم گاز پاره می شود، پدال گاز خلاص شده و سرعت ماشین کم می شود و در نهایت خودرو متوقف می شود، بنابراین یکی از دلایل گاز خوردن ماشین، پارگی یا در شُرُف پارگی بودن سیم گاز است. زمانی که سیم گاز پاره شده باشد، اگر خودرو را با انتخاب دنده یک و با نیم کلاچ راه بیاندازیم، نهایتا خودرو با سرعت حداقلی به حرکت ادامه می دهد و در صورت رسیدن به شیب سربالایی متوقف و خاموش می شود.
2. پدال گاز
پدال گاز هم در گاز خوردن ماشین دخیل است. اگر پدال گاز سفت شود، شکسته شود، کابلِ خرابی داشته باشد یا هر اختلال دیگری داشته باشد، مشخص است که عملکرد کاملی نخواهد داشت و هر چه قدر هم که فشار روی آن وارد شود، ماشین گاز نمی خورد و شتاب نمی گیرد. برای مثال بد نیست بدانید که علت سفت شدن پدال گاز معمولا مربوط به تجمع مواد در سیم پدال گاز است که موجب اختلال در عملکرد پدال هنگام باز و بسته شدن می شود.
3. دریچه گاز
دریچه گاز قطعه ای است که ميزان گشتاور و توان خروجي موتور را کنترل می کند. اين وسيله با استفاده از يک شير پروانهاي (Butterfly Valve) و تغيير زاويه آن، ميزان جريان هواي (Air Flow) ورودي به موتور را تنظيم مي كند. به این ترتیب ميزان پاشش سوخت نيز متناسب با اين ميزان هوا کاهش يافته و توان و گشتاور خروجي موتور تنظيم مي شود. به علاوه دریچه گاز با استفاده از يک مسير جانبي به موتور اجازه مي دهد زماني که موتور تحت بار نيست و فشاری روی پدال گاز وارد نمی شود، موتور به صورت بيبار (idle) همچنان روشن بماند.
سیستم ورودی هوا و منیفولد
منیفولد یا چندراهی قطعه ای در پیشرانه وسیله های نقلیه موتوری است که به دو نوع منیفولد ورودی (Inlet) و خروجی (Outlet) و یا منیفولد هوا و دود دسته بندی می شود. منیفولد دود، دود داغ حاصل از احتراق سوخت در پیشرانه را به بیرون هدایت و خارج می کند و منیفولد هوا مخلوط هوا و سوخت را به داخل محفظه احتراق هدایت می کند. این وظایف ساده در عین سادگی حساسیت بسیاری دارند. به طوری که منجر به بروز مشکلات زیادی از جمله گاز خوردن ماشین می شوند. منیفولد در پیشرانه های انژکتوری طراحی یکپارچه ای دارد که در ابتدای ورودی آن پولکی گاز و استپر موتور قرار گرفته است. محل اتصال کاربراتور با منیفولد و منیفولد با سرسیلندر ها در پیشرانه های کاربراتوری و محل اتصال منیفولد با سرسیلندر در پیشرانه های انژکتوری با واشر های آببندی کاملا پوشیده می شود تا هیچ هوایی به داخل درز نکند. در صورت آسیبدیدگی یا استهلاک این واشرها، هوا می تواند از محل آسیب دیده به داخل پیشرانه نفوذ کند و منجر به بروز مشکلاتی از جمله گاز خوردن ماشین شود.
سنسور دور موتور
سنسور دور موتور با دو پایه ارتباطی به ECU متصل می شود و به صورت امواج شبه سینوسی، اطلاعات مربوط به دور لحظه ای موتور را به ECU ارسال می کند. اگر این اطلاعات درست و به موقع مخابره نشود، یکی از مشکلاتی که ایجاد می شوند، گاز خوردن ماشین است. مسئولیت های این سنسور بسیار سنگین است. این سنسور درست بالای سر چرخ دنده های فلایویل دور موتور قرار گرفته است. انتهای این سنسور القایی حساس، یک آهنربای دائم و یک سیم پیچ قرار دارد که با چرخ دنده های فلایویل دور موتور فاصله اندکی دارد و با همکاری هم، عملکرد سنسور را کامل می کنند.
ای سی یو موتور
کامپیوتر ماشین یا ECU یکی از اصلی ترین بخش های خودرو های امروزی است که همچون مغز در بدن انسان، در پیکره خودرو عمل می کند. بنابراین ECU را باید مغز ماشین به حساب آورد. واحد کنترل الکترونیک (Electronic Control Unit) یا ECU به عنوان قدرتمندترین کامپیوتر خودرو ها، مکانی برای گردهم آمدن ریزپردازنده ها در یک مجموعه است. ECUها از سیستم کنترل حلقه بسته استفاده می کنند. ECUبا استفاده از سنسور هایی که در همه جای خودرو کار گذاشته است، می تواند گزارش کاملی از وضعیت خودرو و عملکرد آن بدست آورد و شرایط خودرو را بسنجد. اگر ECU به هر دلیل بد کار کند و یا از کار بیفتد، گاز خوردن ماشین تنها یکی از مشکلاتی است که در ماشین ظاهر می شود. خرابی این قطعه حتی باعث از کار افتادن خودرو می شود.
انژکتورها
انژکتور یک قطعه الکترونیکی-مکانیکی است که در ورودی سیلندر خودرو های انژکتوری تعبیه می شود. در خودرو های انژکتوری سیستم جرقه زنی و سوخت رسانی به محفظه احتراق کاملا متفاوت از خودرو های کاربراتوری است. سوخت رسانی در خودرو های انژکتوری توسط انژکتور خودرو، ریل سوخت خودرو، برق انژکتور، پمپ بنزین برقی ماشین و کامپیوتر ماشین انجام می شود. این سیستم در حقیقت ارتباط مستقیمی با کامپیوتر خودرو یا همان ECU آن دارد و از طریق آن قابل کنترل است. با توجه به مسئولیت ها و ارتباط های متعددی که این بخش از خودرو دارد، خرابی آن دردسر های مختلفی می تواند داشته باشد که گاز خوردن ماشین یک نمونه از آنها است.