پلوس یا Axle Shaft نام یکی از اجزای اصلی جلوبندی خودرو است که عهده‌دار انتقال نیرو از دیفرانسیل به چرخ است. به صورت کلی و در بیانی ساده، نیروی تولیدشده توسط پیشرانه، ابتدا به گیربکس یا جعبه‌دنده و سپس از طریق دیفرانسیل به پلوس خودروها و در نهایت به چرخ‌ها منتقل می‌شود.
از آن‌جایی‌که نقش پلوس در سیستم جلوبندی و انتقال نیروی خودرو بسیار مهم و پر‌رنگ است، این مقاله از مجله همراه مکانیک را به آشنایی با پلوس و بررسی علائم و خطرات ناشی از خرابی آن اختصاص داده‌ایم؛ لطفا در ادامه با ما همراه باشید.
پلوس خودرو چیست؟
همان‌طور که می‌دانید، مجموعه جلوبندی خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است و پلوس یکی از مهم‌ترین اجزای این سیستم به شمار می‌رود. پلوس، میله‌ای فلزی است که از داخل دیفرانسیل به دو چرخ متصل می‌شود و وظیفه انتقال نیروی دیفرانسیل به چرخ‌ها را بر عهده دارد.
تفاوت پلوس خودروهای قدیمی و پلوس خودروهای جدید، در نوع عملکرد آن‌ها است. در پلوس‌های قدیمی، انتقال نیرو توسط تعدادی ساچمه انجام می‌شد؛ اما در خودروهای جدید، انتقال قدرت به‌وسیله یک سه‌شاخه که داخل سرپلوس قراردارد، انجام می‌شود. این قطعه کاربردی، از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
اجزای پلوس خودروها
دقت داشته باشید که هر یک از اجزایی که در زیر به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت، نقش مهمی در به‌حرکت‌درآمدن خودرو بر عهده دارند و سالم بودن تک‌تک این اجزا، بر سلامت کلی قطعه پلوس و درنهایت عملکرد سیستم جلوبندی خودرو تاثیر‌گذار است.
سرپلوس
سرپلوس قطعه‌ای است که پلوس را به چرخ‌ها متصل و نقش اصلی را در انتقال نیرو و سیستم تعلیق خودرو ایفا می‌کند. همان‌طورکه می‌دانید، چرخ خودرو قطعه ثابتی نیست؛ ازاین‌رو، از قطعه‌ای به نام سرپلوس در خودرو استفاده می‌شود تا مانند یک مفصل در محل اتصال پلوس و چرخ عمل کند. سرپلوس باعث گردش و حرکت نرم چرخ‌ها هنگام حرکات پیچشی خودرو می‌شود.
گردگیر پلوس
گردگیر پلوس، همان‌طور که از اسم آن برمی‌آید، وظیفه حفاظت از پلوس در مقابل گردوغبار موجود در هوا را بر عهده دارد. محل قرارگیری گردگیر پلوس، بین چرخ و گیربکس است و ازآن‌جایی‌که به طور مستقیم با گیربکس خودرو در تماس است، قطعه‌ای حساس و مهم به شمار می‌رود و ضروری است که هنگام سرویس خودرو، گردگیر پلوس‌ها هم چک شوند تا در صورت پارگی، پیش از آسیب‌زدن به پلوس تعویض شوند.
مشعلی پلوس خودرو
مشعلی پلوس، قطعه‌ای است که در انتهای گیربکس قرار دارد و با اتصال به سه شاخ پلوس که در قسمت داخلی گیربکس قرار می‌گیرد، به پلوس متصل می‌شود.
اگر قصد خرید خودرو بدون اتلاف وقت و به قیمت واقعی داری اینجا رو کلیک کن. ما با خرید سفارشی کار رو برات آسون کردیم.
سه‌شاخه پلوس خودرو
سه‌شاخه پلوس در محل اتصال میله پلوس با مشعلی به کار گرفته می‌شود. خرابی این قطعه، منجر به ضربه‌های متوالی به موتور و در نتیجه آسیب‌دیدن دسته‌موتورهای خودرو می‌شود.
دلایل خرابی پلوس خودرو
همان‌طورکه در بالا اشاره شد، آسیب‌دیدن هریک از قطعات پلوس، موجب آسیب‌دیدن پلوس خودروها می‌شود که در ادامه به برخی از مهم‌ترین دلایل آن اشاره می‌کنیم:
1. پاره‌شدن گردگیر پلوس
یکی از رایج‌ترین و مهم‌ترین دلایل خرابی پلوس، پارگی گردگیر پلوس است. در صورت آسیب‌دیدگی گردگیر، گردوغبار و ذرات معلق واردشده به محفظه پلوس، منجر به خرابی سرپلوس یا مشعلی پلوس می‌شود. هم‌چنین پارگی گردگیر پلوس، باعث پس‌دادن روغن موجود در قطعات می‌شود.
2. رانندگی با دنده اشتباه
رانندگی با دنده اشتباه و واردکردن ضربه‌های غیرمنطقی به کلاچ خودرو، به دیفرانسیل و پلوس فشار می‌آورد که حاصل آن، چیزی جز خرابی پلوس خودروها نیست.
3. ترمز‌های ناگهانی و استفاده نابه‌جا از ترمزدستی
اقدامات ناگهانی، همیشه برای خودرو آسیب‌زا هستند. ترمز‌های ناگهانی یا استفاده نابه‌جا از ترمزدستی، سبب فرسایش پلوس و درنتیجه، ازکارافتادگی آن می‌شود.
4. رهاکردن یک‌باره کلاچ
مانند مورد قبل، رهاکردن یک‌باره کلاچ نیز موجب واردآمدن ضربه‌های ناگهانی به خودرو می‌شود که نتیجه‌ای جز آسیب در پی ندارد.
5. بکسل‌کردن
بکسل‌کردن یا کشیدن وسیله‌ای با وزنی بیشتر که منجر به واردکردن فشار فیزیکی به بدنه خودرو شود، یکی دیگر از علت‌های خرابی پلوس است.
6. روشن‌کردن خودرو با هل‌دادن
روشن‌کردن خودرو با دنده در حال حرکت نیز به پلوس آسیب می‌زند.
7. سهل‌انگاری هنگام تعویض پلوس
شل یا محکم بستن پیچ‌های پلوس می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی جدی پلوس خودرو شود. هرکدام از این موارد، می‌تواند قفل‌شدن فرمان حین رانندگی را در پی داشته باشد.
خطرات ناشی از خرابی پلوس خودرو
صدای تق‌تقی که هنگام دورزدن خودرو شنیده می‌شود، نشانه واضح و آشکاری از خرابی پلوس است. در صورت عدم توجه و اقدام برای تعویض پلوس، عوارض زیر را در پی خواهد داشت:
- قفل‌شدن فرمان و چرخ
- شکسته‌شدن پلوس
- آسیب‌دیدن جدی گیربکس در پی شکستن پلوس
- ازبین‌رفتن تعادل چرخ‌ها و درنتیجه مختل‌شدن حرکت خودرو یا از‌دست‌رفتن کنترل خودرو
چطور متوجه شویم پلوس خودرو آسیب دیده است؟
همان‌طور که در قسمت قبل به آن اشاره کردیم، واضح‌ترین نشانه پلوس آسیب‌دیده، صدای ضربه‌ای است که هنگام دورزدن از چرخ‌ها به گوش می‌رسد. صدا از هر طرف باشد، پلوس همان سمت آسیب دیده است اما اگر با چرخاندن فرمان به هر دو سمت، صدای تق‌تق شنیده می‌شود، پلوس هر دو طرف آسیب دیده است و نیاز به تعویض دارد.
هم‌چنین اگر موقع فشردن پدال گاز صدای تقه شنیده شود، نشانه دیگری از خرابی پلوس است. از دیگر نشانه‌‌های خرابی پلوس، می‌توان به لرزش دسته‌دنده یا اتاق خودرو در سرعت‌های بالا اشاره کرد که می‌تواند ناشی از خرابی پلوس باشد.
کلام آخر
با توجه به آن‌چه درباره اهمیت پلوس و وظیفه مهم آن در سیستم انتقال قدرت گفته شد، از نقش مهم و حیاتی این قطعه درسیستم تعلیق خودرو مطلع شدید. از این پس، نسبت به صدایی که هنگام دورزدن از چرخ‌های خودرو شنیده می‌شود، حساس‌تر باشید. فراموش نکنید که بی‌توجهی به خرابی پلوس و تعویض به‌موقع قطعه معیوب، منجر به آسیب سایر قطعات نظیر اجزای جلوبندی، گیربکس یا حتی موتور خودرو می‌شود.
ناگفته نماند که بازدید گردگیر پلوس هنگام سرویس دوره‌ای خودرو یکی از موارد مهم درکاهش خطرات ناشی از خرابی پلوس به شمار می‌رود.
منبع : hamrah-mechanic.com
