<<<صفحه ششم صفحه هفتم صفحه هشتم>>>
بلبرینگ چیست و چگونه عمل می کئد؟
تاریخ انتشار:95/03/30
بلبرینگ چیست؟
آیا تا به حال این نکته توجه شما را به خود جلب کرده است که چرا بعضی وسایل مکانیکی مانند چرخ های اسکیت یا موتور الکترونیکی به راحتی و به نرمی حرکت می کنند؟ پاسخ این سوال را باید در ماشینی به نام بلبرینگ یافت.
بلبرینگ در بسیاری از وسایل اطراف ما دیده می شود. اگر بلبرینگ در وسایل مکانیکی ما موجود نباشد، آنگاه مجبور به تعویض مداوم قطعاتی هستیم که در معرض پدیده ی اصطکاک قرار دارند. با خواندن این مقاله که توسط مهندسین مجرب مرکز پخش بلبرینگ فتح تهیه شده است، با بلبرینگ و انواع آن آشنا خواهید شد.
1.اصول حاکم بر بلبرینگ:
ایده ی موجود در بلبرینگ بسیار ساده است. به گردش در آوردن اجسام ساده تر از ساویدن آن ها بر یکدیگر می باشد. به عنوان مثال چرخ های اتومبیل شما به سان بلبرینگ های بزرگی هستند. اگر به جای چرخ اتومبیل شما چیزی مانند چوب اسکی داشت آنگاه به حرکت درآوردن آن بسیار دشوارتر بود. دلیل آن این است که وقتی از اجسامی مانند چوب اسکی به جای چرخ برای اتومبیل استفاده کنید آنگاه نیروی اصطکاک قویی در جهت عکس حرکت اتومبیل برآن وارد می شود، لذا حرکت اتومبیل به کندی صورت خواهد گرفت. ولیکن اگر دو سطحی که با یکدیگر در تماس هستند برروی هم گردش نمایند آنگاه اصطکاک به حداقل خود می رسد
در شکل بالا نمایی از یک بلبرینگ ساده شبیه بلرینگ مورد استفاده در کفشهای اسکیت را مشاهده می نمایید. بلبرینگ با دارا بودن ساچمه هایی گرد و سطوح صیغلی اصطکاک را به حدلقل خود می رساند. این ساچمه ها بار کاری را تحمل کرده و سبب می¬شوند تا وسیله به راحتی حرکت کند.
2. بار وارد شده بر بلبرینگ:
به طور کلی بار وارد شده بر بلبرینگ ها را به دو دسته ی radial و thrust دسته بندی می کنند. بسته به موقعیت و شرایطی که بلبرینگ مورد استفاده قرار می گیرد یکی از این دو بار ویا هردو بار بر آن وارد می شوند.
بار وارد شده بر بیشتر بلبرینگ های مورد استفاده در موتورهای الکترونیکی از این نوع می باشد.
نوع دیگر بار که thrust نام دارد ، فشار خود را بر ناحیه ی اتصال دو قرقره اعمال می نماید. در شکل زیر این نوع فشار به خوبی نمایش داده شده است.
همچنین در شرایطی هردونوع فشار ذکر شده بر بلبرینگ وارد می¬شود که در شکل زیر شمایی از این نوع فشار نمایش داده شده است.
بر بلبرینگ چرخ خودروی شما هردونوع فشار مانند شکل بالا وارد می شود
انواع بلبرینگ:
بلبرینگ، بالبرینگ، یاطاقان ساچمه ای :(ball bearing)
این نوع از بلبرینگ مرسوم ترین نوع بلبرینگ می باشد که نمونه هایی از آن را در وسایل مختلف مشاهده کرده اید. این نوع از بلبرینگ ها هردونوع فشار را به خوبی تحمل می کنند و بیشتر در وسایلی استفاده می شوند که بار وارده بر بلبرینگ زیاد نیست.
در این نوع از بلبرینگ، فشار برروی سطح خارجی بلبرینگ وارد می شود و این فشار از طریق ساچمه ها به بخش داخلی منتقل می گردد. به دلیل آنکه ساچمه ها کروی هستند، تنها بخش اندکی از سطح آن ها با سطوح در تماس است لذا اصطکاک به شدت کاهش یافته و این نوع بلبرینگ ها به نرمی حرکت می کنند.
از آنجاییکه تنها سطح اندکی از ساچمه ها در تماس می باشد لذا نمی توان فشار زیادی را بر آن ها وارد نمود زیرا موجب تغییر شکل پیدا کردن بلبرینگ می شود و پس از مدتی بلبرینگ به خوبی کار نخواهد کرد.
ادامه مبحث بلبرینگ
تاریخ انتشار:95/03/31
بلبرینگ های غلتکی، رولبرینگ:(Roller Bearings)
این نوع بلبرینگ ها شبیه شکل بالا می باشند. این نوع بلبرینگ ها قادر خواهند بود فشار بسیار زیادی از نوع radial را که پیشتر شرح آن داده شد ، تحمل کنند. در این نوع بلبرینگ ها سطح تماس ساچمه با سطوح یک خط می باشد ولیکن در بلبرینگ های چرخی یک نقطه بود لذا این نوع بلبرینگ ها( بلبرینگهای غلتکی) فشار بسیار بیشتری را قادر به تحمل کردن هستند. ولیکن این نوع بلبرینگ ها قادر به تحمل کردن فشار زیاد از نوع thrust نمی باشند. نوعی از این بلبرینگ که آن را یاطاقان سوزنی می نمامند دارای استوانه هایی با قطر بسیار اندک می باشد. نمایی از این نوع بلبرینگ در شکل زیر نمایش داده شده است.
ادامه مبحث بلبرینگ
تاریخ انتشار:95/04/01
بلبرینگ کفه گرد Ball Thrust Bearing:
این نوع بلبرینگ ها در جاهایی مورد استفاده قرار می گیرند که سرعت پایین باشد و همچنین فشار از نوع radial کم باشد.
بلبرینگ کفه گرد بشکه ای Roller trust bearing:
این نوع بلبرینگ قادر به تحمل نمودن فشار زیادی از نوع thrust می باشند. در شکل زیر نمونه ای از آن نمایش داده شده است.
ادامه مبحث بلبرینگ
تاریخ انتشار:95/04/02
Tapered roller bearings:
این نوع از بلبرینگ ها قادر به تحمل نمودن فشار زیادی را از نوع radial و thrust می باشند. شکل آن در زیر آورده شده است.
ادامه مبحث بلبرینگ
تاریخ انتشار:95/04/05
بلبرینگ های مغناطیسی:
در بعضی از کاربردها که در آن سرعت حرکت وسایل مکانیکی بسیار زیاد می باشد از این نوع از بلبرینگها استفاده می شود. در این نوع از بلبرینگ تماس فیزیکی بین قطعات وجود نداشته بلکه نیروی مغناطیسی قویی سبب قوطه ور شدن اجزای داخلی بلبرینگ می شود. بعض از انواع آن قادر هستند در عرض یک دقیقه به تعداد 50000 گردش کنند.
رادیاتور خودرو
تاریخ انتشار:95/04/10
رادياتور يكي از مهمترين اجزاء سيستم خنك كاري خودرو بوده كه با تبادل حرارت با هواي جريان يافته پيرامون خود موتور را خنك مي كند.
البته اين انتقال حرارت به آيتم هايي چون دماي هواي جريان يافته ، حجم هواي در حال جريان بر روي پره هاي رادياتور و ميزان بزرگي و شكل طراحي آن بستگي دارد.
براي آنكه به اهميت رادياتور بيشتر پي ببريم لازمست به اين مساله توجه كنيم كه از احتراق بنزين در موتور دمايي در حدود 2500-2000 در جه سانتيگراد حرارت توليد مي شود و شما فقط با چند ليتر سيال مثل آب و يا تركيبي از آب و ضد يخ / ضد جوش بايستي موتور را به دماي بين 90 تا 95 درجه برسانيد و آن را خنك كنيد .
درست است كه براي كاهش اصطكاك و انتقال حرارت ناشي حركت قطعات گردنده مثل ميل لنگ و شاتون ها از روغن استفاده مي شود ولي خنك كاري به رو انكاري با روغن ختم نشده و استفاده از سيالهاي خنك كننده و اجزايي مانند رادياتور ، شكل تكامل يافته تري براي ايفاي اين مهم بخود مي گيرد. خوب است كه بدانيد قدرت خنك كنندگي آب بيست برابر روغن مي باشد و وجود سيستم خنك كاري متكي به رادياتور و سيال هاي ضد جوش بخصوص در مناطق گرم جهان نقشي غير قابل انكار در كاهش دماي موتور ها را دارد .
در گذشته موتورهاي ژيان و فولكس فاقد رادياتور بودند و بيشتر اين خودرو ها بدرد مناطق خنك مي خوردند و بدليل حجم و توان پايين موتورها امكان حذف سيستم خنك كاري با رادياتور وجود داشت اما با افزايش قدرت و سرعت خودرو هاي امروزي امكان خنك كردن موتور ها با هوا منتفي است .
حتي در مورد اتوبوس هاي ماگيروس كه ساخت كشور روسيه بود پس از فروش در ايران بدليل طراحي خاص و هوا خنك بودن آن مورد استقبال قرار نگرفت و اين نوع موتور بيشتر بدرد همان مناطق سرد روسيه مي خورد كه در صورتي كه دماي موتور افزايش مي يافت توسط يك فن بزرگ كه بر روي موتور نصب شده بود ، هوا را مستقيما بر روي پره ها ( فين ها ) موتور به جريان در مي آورد و موتور را خنك مي كرد .
شايد براي شما هم جالب باشد كه يكي از دلايل شكست ارتش آلمان نازي به رهبري هيتلر در جنگ سيبري روسيه وجود آب در رادياتور خودرو هاي نظامي آن زمان بود كه بدليل يخ زدگي موتورها ارتش آلمان زمين گير شد . و كمي بعد به دستور هيتلر موتورهاي فولكس طراحي و ساخته شد اما فرصت براي الماني ها ديگر دير شده بود .
كيفيت رادياتور به تعداد شبكه ها ، تعداد لول ها و شكل طراحي و جنس رادياتور بستگي دارد .
مثلا هر قدر تعداد شبكه ها و لول ها بيشتر باشد و نوع طراحي بنحوي ايجاب كند كه هواي بيشتري با رادياتور در تماس باشد انتقال حرارت بهتر انجام خواهد شد . رادياتور از فلزات و آلياژهايي فلزي انتخاب مي شود كه انتقال حرارت به سهولت امكان پذير باشد .
مثلا رادياتورهايي توليدي با تعداد لول هاي دو ، سه ، چهار لول توليد مي شود و براي تماس بيشتر هوا با پره ها آنها را بصورت مارپيچ و يا زيگزاك مي سازند
در خنك كاري موتور بسته به نوع طراحي سيستم خنك كاري موتور از دو نوع سيستم استفاده مي شود . در خودرو هايي كه از سيستم معمولي با مدار باز ( Open cooling system ) استفاده مي شود منبع انبساط ندارند . خودرو هايي مثل پيكان .
اما در خودرو هايي كه داراي منبع انبساط بوده و با انبساط و انقباض ، سيال به منبع انبساط وارد و خارج مي شود ( در حال انبساط سيال وارد و در حالت انقباض از منبع خارج مي شود ) سيستم خنك كننده مدار بسته گفته مي شود (Closed loop cooling system) كه در اين سيستم پرت
مايع خنك كننده در حد بسيار ناچيزي بصورت بخار مي باشد.
ادامه مطلب در مورد رادیاتور خودرو
تاریخ انتشار:95/04/12
نكاتي در مورد استفاده بهينه از رادياتور و شناسايي معايب جوش آوردن خودرو
1- بهترين نوع سيال در رادياتور تركيبي از اتيلن گليكول ( ضد يخ /ضد جوش/ ضد زنگ ) با آب مي باشد كه دماي جو ش بالاتري نسبت به آب دارد در صورتي كه آب رادياتور بر اثر تبخير كم شده باشد فقط به آن آب افزوده مي شود از تعويض آب موجود در رادياتور در دوره هاي كوتاه مدت بپرهيزيد بهتر است از آبي استفاده شود كه قبلا جوشيده باشد.
2- همواره سطح سيال را در سيستم مدار باز را با باز كردن درب رادياتور چك كرده و براي گردش سيال در رادياتور هيچگاه رادياتور را لبريز از سيال نكنيد و سطح مايع خنك كننده بايستي از لبه هاي لول ها در حدود 12-10 ميليمتر بالاتر باشد . اما در سيستم مدار بسته سطح سيال را تا علامت ماكزيمم منبع انبساط پر كنيد. به منظور جلوگيري از هرگونه خطر احتمالي مراحل كنترل سطح سيال در حالت موتور سرد انجام شود .
3- از وارد آمدن ضربه به پره هاي رادياتور و به وجود آمدن هر گونه لهيدگي در سطح رادياتور جلو گيري كنيد در صورتي كه بر اثر تصادف سطح وسيعي از پره ها آسيب ديد ، نسبت به ترميم يا تعويض رادياتور اقدام كنيد
4- در صورتي كه قصد تميز كردن رادياتور از وجود حشرات و كثيفي هاي احتمالي را داريد آب را با فشار پايين از پشت رادياتور به سطح پره ها بپاشيد .
5- در صورت نشت سيال درون رادياتور از بستها و اتصالات و شيلنگها نسبت به رفع آن اقدام كرده و آن را فورا برطرف كنيد
6- هر گونه وجود چربي و ماسيدگي روغن و تركيب آن با يكريگر در رادياتور نشان از راه يابي روغن از موتور به درون سيال رادياتور مي باشد كه بايستي پس از مراجعه و رفع مشكل در تعمير گاه هاي مجاز نسبت به گرفتگي ها احتمالي اقدام شود .
7- در صورتي كه خودرو شما جوش آورده شده باشد از باز كردن درب رادياتور و يا منبع انبساط جدا خودداري كنيد چرا كه امكان آسيب هاي جدي همراه با سوختگي براي شما وجود دارد بهتر است در حالت موتور روشن ، آب به سطح پره هاي رادياتور پاشيده شود و در صورت امكان بخاري ماشين نيز روشن شود تا سرعت خنك كاري موتور افزايش يابد .
8- در صورتي كه خودرو جوش آورده شما مجهز به فن خنك كننده رادياتور مي باشد و فن يا فن ها در هنگام جوش آوردن كار نكنند ممكن است بدليل خرابي شمع آب باشد . بهترين كار اين است كه سيمهاي فن را مستقيما به باطري وصل كرده و تا رسيدن به تعميرگاه فن يكسره كار كند . ال
9- حد الامكان از مواد هاي شيميايي براي رسوب زدايي داخل رادياتور و مجموعه سيستم خنك كننده تحت هر عنواني استفاده نكنيد. و در صورت استفاده مجموعه سيستم خنك كننده را با دقت بشوييد . مواد رسوب زدا خواص خورندگي داشته و اثرات زيانباري دارند .
10- در صورتي كه سطح سيال بصورت مداوم كاهش پيدا مي كند و هيچگونه اثري دال بر ريزش و نشت سيال از لوله ها و اتصالات و رادياتور ديده نمي شود اين امكان وجود دارد كه سيال از طريق آببندي واشر سرسيلندر به درون يكي از پيستون ها رخنه كرده و در آنجا بخار شده و با دود خارج مي شود. البته بخار كردن اگزوز در دقايق اوليه روشن شدن موتور ارتباطي با اين موضوع ندارد و اين مساله يك امر طبيعي مي باشد .
11- براي ايجاد دماي يكنواخت در هنگام كار كرد موتور در تابستان و زمستان هيچگاه ترموستات را از مدار گردش مايعات خنك كننده خارج نكنيد .
12- اگر ترموستات در دماي مورد نظر باز نشود و اجازه عبور سيال را ندهد موتور جوش خواهد آورد . براي بررسي صحت عملكرد ترموستات مي توان با قرار دادن ترموستا ت در يك كاسه آب جوش از صحت عملكرد آن اطمينان حاصل كرد و در صورتي كه قصد نگهداري ترموستات كار كرده سالم خود راداريد آن را با گريس چرب كرده و دور از رطوبت نگهداريد .
13- يكي از دلايلي كه سبب جوش آوردن موتور در گرماي تابستان مي شود سفتي سوپاپ ها مي باشد سوپاپ ها را فيلر گيري تابستاني كنيد و البته در زمستان فيلر گيري زمستاني .
14- در موتورهايي كه پروانه موتور نيروي خود را توسط تسمه از ميل لنگ مي گيرد صحت سلامت تسمه را با بازديدهاي دوره اي بررسي كرده و سفتي آن را مد نظر قرار دهيد در صورت پارگي و يا شل بودن تسمه موتور جوش خواهد آورد.
15- ميزان سفتي تسمه بايستي بنحوي باشد كه با فشار انگشت اشاره تسمه به اندازه يك سانتيمتر خلاف جهت نيرو جابجا شود.
16- ممكن است مشكلاتي مانند خرابي سيستم برق يا سوخت و يا نيم سوز بودن واشر سرسيلندر عامل و يا مجموعه عواملي براي جوش آوردن موتور باشد .
17- اگر خودرو شما جوش مي آورد بهتر است پس از راندن خودرو خود در يك جاده مسطح به اندازه چند كيلومتري و با استفاده كمتر از ترمز ميزان دماي رينگ لاستيك هاي چهار چرخ را با دماي دست كنترل كنيد . شايد پيستون هاي چرخ يا چرخهايي بعد از ترمز گرفتن بدرستي آزاد نشده و درگيري بين لنت و ديسك ادامه دارد . البته در تابستان نسبت به اين تست تا حدودي محتاط تر باشيد .
18- به درب رادياتور و كيفيت آن توجه كنيد . درب رادياتور همانند سوپاپ اطمينان عمل مي كند در صورتي كه در زمان جوش آوردن موتور فنر درب رادياتور از حد مجاز سفت تر باشد به مجموعه خنك كننده فشار زيادي وارد خواهد شد كه واشر سر سيلند نيز تحت فشار خواهد بود و در مواردي كه فنر درب رادياتور از حد مجاز شل تر باشد و يا آب بندي مناسبي بين نشيمنگاه و لاستيك ايجاد نكند مانع از خروج بخارات نخواهد شد و خطر بدون آب ماندن رادياتور بسيار است و شما دائما مجبور به اضافه كردن مايع خنك كننده و يا آب خواهيد بود .
19- اگر رادياتور خودرو شما خراب و يا فرسوده است نسبت به تعويض آن ترديد به خود راه ندهيد .
20- واتر پمپ را از جهت آب بندي چك كرده و از صحت سلامت آن اطمينان حاصل كنيد .
به دلیل جلوگیری از حجیم شدن صفحه و برای راحتی بازدیدکنندگان ادامه مطالب در صفحه زیر گذاشته شده است
**برای ورود به صفحه هشتم اجزای مکانیکی کلیک کنید**
ادامه دارد . . .
