<<<صفحه دهم صفحه یازدهم صفحه دوازدهم>>>
آشنایی با سنسورهای خودرو و استپ موتور
تاریخ انتشار:95/08/29
سنسور سرعت خودرو Vehicle Speed Sensor:
این سنسور با داشتن یک پایه خروجی میتواند بصورت پالس، اطلاعات مربوط به سرعت لحظه ای خودرو را به ECU ارسال کند. محل قرارگیری این سنسور روی دیاق دیفرانسیل است. داخل این سنسور یک آهنربای دائم و یک سیم پیچ وجود دارد و با سیم کیلومتر در ارتباط است. نحوه عملکرد این سنسور بدین ترتیب است که با چرخش سیم کیلومتر، پالس هایی به ECU می فرستد. به کمک این پالس ها ECU سرعت خودرو را محاسبه میکند. لازم به ذکر است که درجه کیلومتر و سرعت سنج در پژو همچنان با سیم کیلومتر کار میکند.
سنسور دور موتور Engine Speed Sensor :
این سنسور با داشتن دو پایه ارتباطی به ECU میتواند بصورت امواج سینوسی، اطلاعات مربوطه به دور لحظه ای موتور را بهECU ارسال کند. این سنسور که وظیفه بسیار مهمی را بازی می کند. انتهای این سنسور که دارای یک آهنربای دائم و یک سیم پیچ است با چرخ دنده های فلایویل دور موتور که کمی جلوتر از فلایویل اصلی موتور است چند میلیمتر فاصله دارد. این فلایویل میتوانست شامل 60 دنده منظم باشد که دو دندانه آن را برداشته اند. حین چرخش فلایویل هنگامی که محل دو دندانه پاک شده به سر انتهایی سنسور رسید ، دو پیستون هم کورس دقیقاً در نقطه مرگ بالا قرار دارند. 180 درجه پس از این ، دو پیستون هم کورس دیگر هم به نقطه مرگ بالا میرسند. نحوه عملکرد این سنسور بدین صورت است که با عبور هر دندانه از جلوی سنسور، یک پالس به ECU فرستاده میشود. هنگامی که دندانه های پاک شده به سر انتهایی سنسور رسید دیگر پالسی ارسال نشده و ECU متوجه میشود که نقطه مرگ بالا فرا رسیده و باید دستور پاشش سوخت و جرقه زنی را صادر کند. دو دندانه پاک شده با احتساب 60 دندانه در 360 درجه، گستره 12 درجه را شامل میشوند. این بدین معناست که حداکثر آوانس استاتیکی دلکو 12 درجه میتواند باشد.
ادامه مبحث آشنایی با سنسورهای خودرو و استپ موتور
تاریخ انتشار:95/09/28
استپ موتور Idling Regulation Step Motor:
وظیفه اصلی این قطعه، روشن نگه داشتن خودرو در حالت دور آرام است. این قطعه وظیفه بسیار مهمتری نیز دارد. هنگامی که کولر را روشن میکنیم، کمپرسور بار خود را روی موتور وارد میکند. برای جبران آن، استپ موتور ژیگلور مربوطه را کمی به عقب تر می کشد. تا خود به خود گاز کمی زیاد شود. اگر سنسور ضربه نیز نصب شده بود استپ وظیفه گسترده تری داشت. در این حالت استپ موتور باید در هر لحظه سوزن ژیگلور مربوطه را طوری عقب و جلو می کرد تا ضربه حس شده توسط سنسور ضربه ، ناشی از احتراق ناقص سوخت، به گونه مناسبی جبران شده و یا بهبود یابد. استپ موتور کار ساسات را نیز انجام میدهد. در هنگامی که خودرو سرد است سوزن آن طوری تنظیم میشود که خودرو با اولین استارت روشن شود. کار دیگر استپ موتور، تنظیم هوای مورد مصرف سیلندرها در زمان رها کردن گاز است. در خودروهایی که فاقد این سیستم هستند با رها کردن گاز، تنظیم سوخت و هوا به علت بسته شدن دریچه گاز به هم میخورد و دیده میشود که به هنگام رها کردن گاز، خودرو به طور لحظه ای دود میکند. اما در این سیستم با وجود استپ موتور دیگر این مشکل وجود ندارد. محل قرارگیری استپ موتور ، روی هوزینگ هوای ورودی است.
سنسور موقعیت دریچه گازThrottle Potentiometer :
این سنسور که در انتهای دریچه گاز قرار دارد با این دریچه کوپل شده است. این سنسور شامل یک پتانسیومتر ساده است که سر وسط آن با حرکت دریچه گاز ، می لغزد.
ادامه مبحث آشنایی با سنسورهای خودرو و استپ موتور
تاریخ انتشار:95/10/04
(Inlet Manifold Pressure Sensor (MAP Sensor ورودی هوای فشار سنسور:
این سنسور که محل اصلی آن بر روی سينی فن است با یک شيلنگ به ابتدای دریچه هوای ورودی ارتباط دارد. و با هوای ورودی به این دریچه در تماس مستقيم است. این سنسور که از نوع پيزوالکتریک است در واقع یک پتانسيومتر ساده است که سر وسط آن با فشار هوا لغزیده، عقب و جلو رفته و کار ميکند. نقش این سنسور از بعضی جهات بسيار مهم است. زیرا در شرایط مختلف فشار هوا(سطح دریا و یا کوهستان) متغير خواهد بود. اگر این سنسور درست کار نکند ECU دیگر قادر نخواهد بود که ميزان هوای ورودی را به درستی تعيين نماید.
سنسور دمای هوای ورودی Inlet Air Termistor :
سنسور دمای هوای دارای ویژگی خاصی است که بر مبنای آن میتواند اطلاعات دمای هوای ورودی را به ECU برساند. این سنسور در ابتدای دریچه هوای ورودی قرار دارد و با هوای ورودی این دریچه در تماس مستقیم است. نقش این سنسور از بعضی جهات بسیار مهم است زیرا در شرایط مختلف دمایی، وزن هوای موجود در یک حجم بخصوص، ثابت نیست. در دمای پایین چگالی هوا افزایش یافته و در دمای بالا کاهش می یابد. پس اگر این سنسور درست کار نکند ECU دیگر قادر نخواهد بود که میزان هوای ورودی را به درستی تعیین نماید. گستره تغییرات مقاومت این سنسور حدود 150 اهم تا 4 کیلو اهم است.
ادامه مبحث آشنایی با سنسورهای خودرو و استپ موتور
تاریخ انتشار:95/10/25
گرمکن هوزینگ دریچه گاز Throttle Housing Heater Resistor :
این المنت گرم کننده که یک مقاومت حرارتی از نوع PTC است در هوزینگ هوای ورودی و در کنار دریچه گاز نصب شده است. و بلافاصله پس از باز کردن سوئیچ شروع به کار میکند. این المنت برای گرم نمودن نسبی دریچه گاز و جلوگیری از یخ زدگی این دریچه در روزهای سرد و مرطوب بکار رفته و نهایتاً باعث جلوگیری از یخ زدگی دریچه گاز و منافذ هوای دور آرام میشود. در ابتدا، جریان عبوری از المنت زیاد است اما با افزایش دما مقاومت این المنت افزایش یافته و جریان کمی از آن عبور میکند. اما قطع نمی شود. لذا همواره این دریچه و این مسیر گرم می ماند. اهم گرمکن هوزینگ دریچه گاز در دمای معمولی حدود 12 اهم است. محل قرارگیری فیوز گرمکن در جعبه سیاه رنگ داخل اتاق موتور سمت کمک فنر شاگرد است. فرق گرمکن کاربراتور با گرمکن سیستم انژکتوری این است که گرمکن کاربراتور برای گرم کردن نسبی مسیر سوخت و هوای دور آرام به کار رفته اما گرمکن سیستم انژکتوری برای گرم کردن هوزینگ دریچه گاز به کار میرود.
سنسور دمای آب رادیاتور Colant Termistor :
سنسور دمای آب دارای ویژگی خاصی است که بر مبنای آن میتواند اطلاعات دمای آب رادیاتور را به ECU برساند. وظیفه این سنسور رسانیدن اطلاعات دمای آب رادیاتور به ECU است. لذا زمان تحریک رله قطع کن کولر و متعاقب آن قطع کلاچ کولر در دمای 107 درجه سانتیگراد را این سنسور به ECU خبر میدهد
چه زمان ریست کنترل یونیت (ECU Engine) را انجام میدهیم ؟
تاریخ انتشار:95/10/30
ECU یک میکرو کامپیوتر است که به کمک سنسورها و با تعیین شرایط لحظه‌ای موتور به یک سری، عملگرهای نصب شده بر روی موتور، فرمان میدهد تا از این طریق ( زمان و مدت پاشش سوخت، زمان جرقه و فراهم سازی شرایط مناسب برای ایجاد احتراق را در داخل سیلندرها و……) تامین کند. این میکروکامپیوتر نیز مانند دیگر همنوعان خود شامل CPU، حافظه و برنامه‌ریز است.
ECU با توجه به سنسورهایی که به موتور متصل است وضعیت و شرایط خودرو را تحلیل کرده و پاسخ‌های لازم را به خروجی‌ها که عبارتند از: انژکتورها، جرقه زن‌ها و … اعمال میکند. سنسورهای کیت‌های انژکتوری مختلف هستند که هر چه تعداد آنها بیشتر باشد ECU بهتر میتواند شرایط موتور را درک کند.
از جمله سنسورهای مهم عبارتند از:
سنسور دور یا RPM
سنسور فشار داخل مانیفولد یا MAP
سنسور دریچه گاز یا TPS
سنسور دمای آب یا CTS
سنسور دمای هوا ATS
سنسور اکسیژن
سنسور ضربه
استپر موتور
در حافظه ی ECU یک سری مقادیر وجود دارد که به صورت پیش فرض در درون ECU بار گذاری شده است.در برخی از موارد ممکن است این مقادیر و پارامتر ها رو از دست بدهد و خودرو تا مدتی بد کار کند.
یکی از دلایل آن میتواند خرابی سنسورها باشد
زمانی که سنسوری دچار مشکل شود اطلاعات اشتباه به ECU ارسال میکند در نتیجه عملکرد خودرو دچار مشکل میشود و بعد از مدتی اطلاعات و پارامترهای اشتباه در حافظه ECU باقی میماند و مطابق با اطلاعاتی که سنسور اشتباه ارسال می کند شرایط را تنظیم می کند
به طور مثال : سنسور MAP ، سنسور دریچه گاز و سنسور دور موتور هرکدام اطلاعاتی را برای کنترل یونیت ارسال میکنند کنترل یونیت اطلاعات دریافتی از این سه سنسور را با هم مقایسه می کند و متوجه میشود که برخی از اطلاعات با هم هماهنگی ندارد و میزان فشار هوای ورودی که سنسور MAP اعلام می کند با توجه به مقادیری که سنسورهای دور موتور و دریچه گازبه ECU میفرستند، امکان پذیر نیست. بنا براین بعد از چندین بار که ECU اطلاعات را بررسی کرد و متوجه شد که سنسور MAP پارامترهای اشتباه اعلام می کند، دستوراتی که به عملگرها ارسال میکند با توجه به مقادیر اشتباه تغییر میدهد تا کارکرد خودرو کمتر دچار مشکل شود.
اما وقتی سنسور MAP را عوض کنید و یک سنسور سالم جایگزین کنید هنوز در حفظه ی ECU اطلاعات اشتباه ثبت شده است و خودرو تا مدتی بد کار می کند.
بنابراین بعد از تعویض بعضی از سنسورها (بعنوان مثال : سنسور اکسیژن ، سنسور دریچه گاز ، سنسور MAP …) چون هنوزبرخی از اطلاعات و پارامترهای اشتباه در حافظه ی ECU باقی می ماند نیاز است که ECU را ریست کنید تا اطلاعات به حالت اولیه (تنظیم کارخانه ای) برگردد و خودرو به درستی کار کند.
یکی دیگراز دلایل ریست ECU پاک کردن کدهای خطایی است که حتی پس از رفع ایراد خودرو از حافظه ی ECU پاک نمیشود .گزینه ی ریست کمک میکند تا کدهای خطا از حافظه کنترل یونیت خودرو پاک شود.
ادامه مبحث آشنایی با ECU
تاریخ انتشار:95/11/05
واحد کنترل الکترونیک براساس یک برنامه مشخص که توسط کارخانه سازنده براساس مشخصات موتور و خودرو طراحی شده که اصطلاحا برنامه کالیبراسیون نام دارد عمل مینماید پارامترهای به کار گرفته شده توسط واحد ECU در مورد خودروها با این سیستم عبارتند از:
– دور موتور
– فشار منیفولد و دمای هوای ورودی
– وضعیت دریچه گاز
– دمای مایع و خنک کننده موتور
– سرعت خودرو
– موقعیت میل سوپاپ
– میزان نسبت هوا به سوخت
– میزان کوبش موجود در موتور
– عملکرد سیستم تهویه
– ولتاژ باطری
ECU از اطلاعات فوق الذکر برای کنترل مقادیر زیر استفاده می کند:
– میزان و زمان پاشش سوخت
– زمان جرقه زنی و طول مدت داول
– دور آرام موتور
– عملکرد پمپ بنزین
– عملکرد شیر برقی کینستر
– قطع تزریق سوخت برای جلوگیری از افزایش دور موتور (cut off)
– عملکرد فنی کندانسور
– سیستم عیب یابی (MILLamp)
علاوه بر این از اطلاعات ارسال شده به ECU برای نمایش اطلاعات زیر استفاده می شود.
– دور موتور
– دمای مایع سیستم خنک کننده
– سرعت خودرو
*نحوه عملکرد ECU در شرایط مختلف:
– در زمان استارت موتور: در زمان استارت زدن، ECU فرمان فعال شدن انژکتورها را به صورت پالس (موج های پله ای) با عرض ثابت صادر می کند، بدین معنی که انژکتورها به طور متناوب شروع به پاشش یکنواخت سوخت می نماید.
مقدار سوخت تزریق شده با توجه دور موتور، دمای مایع سیستم خنک کننده، و همچنین دما و فشا رهوای ورودی تنظیم می شود. در عین حال مقدار هوای اضافی توسط موتور پلهای دور آرام و با توجه به پارامترهای عملکردی موتور تعیین می گردد. پس از استارت زدن و روشن شدن موتور، دور آرام با توجه به دمای مایع خنک کننده موتور تعیین میگردد.
عملکرد در دورهای مختلف: در زمان تغییرات لحظه ای موتور (شتابگیری یا کاهش سرعت) مدت زمان تزریق سوخت توسط انژکتورها براساس تغییر در مقادیر پارامترهای زیر تعیین میشود:
– دور موتور (بوسیله سنسور دور موتور)
– وضعیت دریچه گاز (بوسیله سنسور موقعیت زاویه ای دریچه گاز)
– فشار هوای ورودی (بوسیله سنسور فشار هوای مانیفولد ورودی)
– دمای مایع خنک کننده (بوسیله سنسور دمای مایع خنک کننده موتور)
قطع پاشش سوخت انژکتورها:
الف) در زمان کاهش سرعت خودرو و زمانی که به طور ناگهانی راننده پای خود را از روی پدال گاز برمی دارد، ECU پاشش سوخت انژکتورها را به دلایل زیر قطع می کند:
– کاهش مصرف سوخت
– کاهش گازهای آلاینده خروجی اگزوز
– برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دور موتور تقریبا از دور موتور 5500rpm پاشش سوخت توسط انژکتورها قطع میشود.
ادامه مبحث آشنایی با ECU
تاریخ انتشار:95/12/01
شروع مجدد پاشش انژکتورها
بعد از قطع پاشش سوخت، هنگامي که دور موتور به مقدار مشخصي برسد، عمل پاشش سوخت مجددا آغاز شده تا از خاموش شدن موتور جلوگيري شود.
توضيح: در داخل ECU دو نوع حافظه قرار دارد:
الف) حافظه دائم ب)حافظه موقت
حافظه دائم ECU با قطع باطري از ميان نمي رود و در واقع محل قرا گيري اطلاعات مربوط به کاليبراسيون موتور و خودرو است که توسط آنها ECU اطلاعات دريافتي از سنسورهاي مختلف سيستم را پردازش مي نمايد.
حافظه موقت ECU با برداشتن کابل باطري پس از مدت زمان معيني از بين مي رود.
سنسورها Sensors
1- سنسور دور موتور و موقعيت ميل لنگ: اطلاعات مربوط به ميزان دور موتور و موقعيت TDC نقطه مرگ بالاي سيلندر 4و1 را اندازه گيري و به واحد کنترل الکترونيک ارسال مي نمايد اين سنسور توسط تغيير ميدان مغناطيسي ولتاژ مناسب را ايجاد مي کند. اطلاعات اين سنسور توسط ECU براي محاسبه پارامترهاي گوناگون نظير پاشش سوخت، زمان جرقه زني و …. مورد استفاده قرار مي گيرد.
2- سنسور موقعيت ميل سوپاپ camshaft sensor
وظيفه اين سنسور تعيين موقعيت TDC و يا نقطه مرگ بالاي سيلندر يک و تفکيک آن از موقعيت اندازه گيري شده توسط سنسور دور موتور است.
3- سنسور فشار منيفولد و دماي هواي ورودي
Manifold Pressure and Intake Air Temperature Sensor
اين سنسور در بالاي مخزن آرامش منيفولد هواي ورودي نصب شده و اطلاعات مربوط به دماي هواي ورودي و فشار هواي داخل منيفولد را به طور پيوسته اندازه گيري و به ECU ارسال مي کند ولتاژ اين سنسور توسط ECU تامين مي گردد.
ولتاژ بازگشتي از SENSOR متناسب با افزايش فشار اندازه گيري شده توسط پيزوالکتريک (مقاومت متغير با فشار) تغيير ميکند. ECU از اين اطلاعات براي محاسبه موارد زير استفاده مي‌نمايد:
– اندازه گيري جرم هواي ورودي به موتور
– تغيير نسبت سوخت به هوا متناسب با بار وارده به موتور و فشار هواي محيط
– اوانس جرقه
مقاومت به کار رفته در سنسورهاي هوا از نوع NTC مي باشد يعني مقاومت آن با افزايش دما کاهش مي يابد. ECU براي محاسبه جرم هواي ورودي به موتور از اطلاعات اين سنسور استفاده مي کند.
ادامه مبحث آشنایی با ECU
تاریخ انتشار:96/01/06
4- سنسور دماي مايع خنك كننده Water Temperature Sensor
5- سنسور سرعت خودرو Vehicle speed sensor
اين سنسور بر روي دنده كيلومتر شمار گيربكس نصب شده و يك سيگنال متناسب با سرعت شفت خروجي گيربكس توليد مي نمايد و در نتيجه سرعت حركت خودرو اندازه گيري مي‌شود.
6- سنسور اكسيژن oxygen sensor
بر روي منيفولد اگزوز در مسير گازهاي خروجي اگزوز بين موتور و كاتاليست نصب مي گردد. اين سنسور اطلاعات مربوط به ميزان غني يا رقيق بودن مخلوط سوخت و هواي ورودي به موتور را اندازه گيري نموده و به ECU ارسال مي كند. ECU از اين اطلاعات براي محاسبات زير استفاده مي كند:
– محاسبه نسبت مخلوط سوخت و هوا
– تنظيم نسبت خطوط سوخت و هوا جهت عملكرد بهينه موتور
توابع مربوط به مقادير بهينه نسبت سوخت و هوا جهت كاركرد مناسب مبدل كاتاليست به طور دائم در ECU ذخيره شده است. ECU با استفاده از اطلاعات مربوط به غني بودن يا رقيق بودن مخلوط سوخت و هوا كه به صورت ولتاژ بين صفر و يك ولت از سنسور اكسيژن دريافت مي‌كند و با استفاده از توابع موجود در حافظه ECU نسبت به تنظيم نسبت سوخت و هواي ورودي به موتور جهت عملكرد بهينه مبدل كاتاليست اقدام مي نمايد.
مخلوط رقيق: ولتاژ ارسالي از سنسور اكسيژن كمتر از 5% ولت
غليظ: ولتاژ ارسالي از سنسور اكسيژن بيشتر از 5% ولت
ادامه مبحث آشنایی با ECU
تاریخ انتشار:96/01/20
7- سنسور ناك (كوبش) KNOCK SENSOR
اطلاعات مربوط به ميزان ناك در داخل موتور توسط سنسور ناك (كوبش) اندازه گيري به واحد كنترل الكترونيك ارسال مي گردد. ناك پديده اي ارتعاشي است كه در اثر احتراق زودهنگام مخلوط سوخت و هوا در داخل سيلندر موتور ايجاد مي گردد. در صورت ايجاد اين پديده در داخل سيلندر موتور واحد كنترل الكتروني با استفاده از اطلاعات دريافتي از سنسور ناك، ميزان واكنش موتور را كاهش داده و همزمان با نسبت سوخت به هوا را افزايش مي‌دهد.
عملگرها Actuators
1- رله دوبل: Double Relay
اين رله وظيفه تغذيه جريان الكتريكي به سيستم انژكتوري را در شرايط مختلف كاركرد موتور همانند وضعيت سوئيچ باز، سوئيچ بسته و زمان روشن بودن موتور بعهده دارد.
الف) سويچ بسته، در حالت سويچ بسته يك ولتاژ از رله دوبل براي نگهداري اطلاعات موجود در حافظه ECU به واحد الكترونيك ارسال مي شود.
ب) سويچ باز: در حالت سويچ باز ECU به مدت 3-2 ثانيه براي اجزاي زير ولت ارسال مي‌كند:
– پمپ بنزين
– انژكتورها
– كويل دوبل
– شير برقي كنيستر
– مقاومت گرمكن سنسور اكسيژن
ج) موتور روشن: در اين حالت به طور دائم براي اجزاي سيستم ولتاژ ارسال مي شود
2- شير برقي كنيستر Canister Purge valve
با استفاده از شير برقي كنيستر امكان بازيافت بخارات بنزين جذب شده از باك در داخل كنيستر فراهم مي گردد. بدين ترتيب در زمان باز شدن اين شير بخارات بنزين موجود در كنيستر از طريق مسير هواي ورودي به موتور، وارد موتور شده و در داخل سيلندر مصرف مي‌شوند.
3-لامپ عيب يابي سيستم MIL
اين لامپ در داخل صفحه كيلومتر تعبيه گرديده است. هنگام بروز اشكال در سيستم انژكتوري توسط واحد كنترل الكترونيك روشن شده و با روشن شدن آن راننده متوجه وجود عيب درسيستم انژكتوري خود مي شود.
ادامه دارد . . .
